Het zal veel Groningers niet ontgaan zijn: 2018 is het jaar van De Ploeg! Een paar maanden geleden schreef ik al over het prachtige boek Avant-garde in Groningen. De Ploeg 1918-1928 dat ik cadeau kreeg van het Groninger Museum. Het boek hoort bij de grote overzichtstentoonstelling die nu te bezichtigen is in het Groninger Museum.
Ik was uitgenodigd voor de koninklijke opening in der Aa-kerk, en aansluitend voor de bezichtiging van de expositie in het museum zelf.
Koninklijke opening
Bij binnenkomst in der Aa-kerk zong Shirma Rouse ‘Freedom’ van George Michael, samen met USVA’s Groninger Studentenorkest Mira, popkoor Estrellas en het Groninger Studentenkoor. Een passend nummer om het klimaat te beschrijven waarin de Kunstkring De Ploeg in Groningen kon ontstaan. Vervolgens werden alle aanwezigen welkom geheten door Andreas Blühm, directeur Groninger Museum. Daarna sprak Mariëtta Janssen, conservator, over het belang van De Ploeg en de totstandkoming van de tentoonstelling. Ten slotte vertelde Deddo Houwen, voorzitter Stichting 100 jaar De Ploeg, over het Jubileumjaar De Ploeg.
Na een muzikaal intermezzo van Shirma (‘Think’ van Aretha Franklin) opende Koning Willem-Alexander de tentoonstelling met overhandiging catalogus Avant-garde in Groningen. De Ploeg 1918-1928. Daarna vertrokken alle aanwezigen per voet richting het Groninger Museum, in optocht door de Folkingestraat. Onderweg was er muziek verzorgd door USVA’s A capella Studentenkoor Bathroom Scenario, Groninger Studenten Muziekgezelschap Bragi, Studentenkoor C.S.G. Gica en Dansteam AtaXia.
Tentoonstelling Avant-garde in Groningen. De Ploeg 1918-1928
Ik keek enorm uit naar de tentoonstelling, en wauw, het was nog beter dan ik me voorstelde! Alle zalen zijn in schitterende, felle Ploeg-kleuren geschilderd, waardoor de schilderijen prachtig uitkomen. Centraal staat het spannende culturele klimaat in Groningen aan het begin van de twintigste eeuw waarbinnen De Ploeg is ontstaan.
Kunstkring De Ploeg ontstond in juni 1918 als reactie op de “Tentoonstelling van werk van Groningsche Kunstenaars” in het Kunstlievend Genootschap Pictura. Hierbij was een groot aantal jonge kunstenaars niet uitgenodigd. Deze jonge kunstenaars, zoals Jan Wiegers, Jan Altink en Johan Dijkstra, waren van mening dat het tijd werd om “het braakliggende kunstlandschap in Groningen te ontginnen en om te woelen”. Met andere woorden: het kunstlandschap moest geploegd worden.
Het museum laat ruim 250 werken zien, waaronder schilderijen, tekeningen, drukwerk en grafiek van Ploegleden – in contrast met werk van coryfeeën zoals Jozef Israëls, H.W. Mesdag, Otto Eerelman en tijdgenoten. Volgens het Groninger Museum toont de expositie “hoe de ‘jonge wilden’ zich losmaakten van de toenmalige gevestigde orde”. Daarnaast hangen er ook werken van Ernst Ludwig Kirchner en Vincent van Gogh – grote invloeden voor de schilderkunstige ontwikkeling binnen De Ploeg.
Favorieten
Hoewel De Ploeg (voor mij) toch vooral bekend is vanwege de Groninger landschappen, vind je in de tentoonstelling ook vele andere thema’s – zoals kleurrijke portretten en prachtige werken van vrouwelijk naakt. Mijn favoriete zaal? Dat is toch wel de donkerblauw geverfde zaal met de naam ‘Oerprovincialisme’. Hier hangen veelal de schilderijen die mijn Groninger hart sneller doen slaan: de schitterende werken van het Groninger landschap. Blauwbörgje, Oostum, Reitdiep – plekken die je kent en waar je trots op bent. Kerken, boerderijen, mensen aan het werk op het land. Zulke herkenbare beelden. Hieronder vind je enkele van mijn favoriete werken!
100 jaar De Ploeg
De tentoonstelling in het Groninger Museum is onderdeel van de bredere manifestatie ‘100 jaar De Ploeg’. Dit jaar worden er het gehele jaar door activiteiten worden georganiseerd om De Ploeg te herdenken en onder de aandacht te brengen. Deze zomer worden replica’s van kunstwerken langs speciale wandel- en/of fietsroutes onthuld en staat in september ook de Tocht om de Noord in het teken van De Ploeg. En wat dacht je van theatervoorstellingen, muziekfestivals en collegereeksen? Wat ik zelf fantastisch vind, is het cultureel onderwijsproject ‘Dit is mien laand: 100 jaar De Ploeg’. Een groot aantal Groninger basisschoolkinderen komt op een actieve manier in aanraking met de kunstwerken van De Ploeg, door bijvoorbeeld zelf op locatie een landschap te schilderen. Voor een overzicht van alle activiteiten die dit Jubileumjaar georganiseerd worden, klik hier.
Tijdens de opening stelde Deddo Houwen, voorzitter van Stichting 100 jaar De Ploeg, simpelweg: “Het DNA van De Ploeg zit in de Groningers. Je wordt er gewoon vrolijk van.” Ik zou het niet beter kunnen verwoorden.
– Met dank aan het Groninger Museum.
© Sanne Meijer, 2018