Grappige Groninger Gehuchten: de Poffert

Groningen kent een veelheid aan gehuchten. Opvallend genoeg dragen die gehuchten vaak de meest vreemde namen, zoals Klei, Broek, Valom, Bethlehem en Nooitgedacht. Benieuwd waar deze fantasievolle benamingen vandaan komen, duik ik in de geschiedenis van deze kleine plaatsjes. Hoewel gehuchten op het eerste oog misschien weinig spannend of belangrijk lijken, gaan er vaak bijzondere verhalen achter schuil.

Deze gehuchtnaam is sowieso één van mijn favorieten. De Poffert, hoe leuk is dat? Poffert is een traditioneel Gronings gerecht, een variant van trommelkoek of ketelkoek (en érg lekker). Bij het horen van het woord ‘poffert’ zal de gemiddelde Groninger daarom in eerste instantie denken aan een plakje koek met boter en bruine suiker, en niet meteen aan een gehucht aan het Hoendiep. Maar het bestaat echt: de Poffert telt ongeveer vijftien huizen, drie boerderijen en zelfs een scheepswerf.

De gehuchtnaam en het gerecht hebben wel degelijk met elkaar te maken. Het buurtschapje is vernoemd naar een boerderij annex herberg die ‘De Poffert’ heette, en die naam was een daadwerkelijke verwijzing naar de poffert die er hoogstwaarschijnlijk geserveerd werd. Toevallig lag er aan de andere kant van het dorp nog een herberg. Deze droeg de naam ‘de Pannenkoek’. Het gehucht stond in de volksmond dan ook wel bekend als ‘De Povvert en de Pankouk’. Dat verzin je toch niet?

En daar houdt het nog niet mee op. Er was nog een derde herberg, ‘De Meelpuil’ (de meelzak). Volgens de gemeente Zuidhorn stond er ooit zelfs nog een vierde herberg, ‘De Oliebol’, maar dat is waarschijnlijk een fabeltje. Dat zou toch net iets té zijn.

Wel kunnen we er over eens zijn dat de Poffert blijkbaar vruchtbare grond was voor een groot aantal herbergen, en dat die herbergen allemaal een naam bezaten die verwees naar meel en meelproducten. Dat is ook niet zo gek. De Poffert ligt op een kruising van drie waterwegen: het Hoendiep, de Zuidwending en de Gave/Munnikesloot. Dat betekende een bedrijvigheid van jewelste. Er was een veerdienst en er werd tol geheven. De Poffert bleek een belangrijke aanlegplaats voor schippers. Er lagen hier veel trekschuiten, met meel en met bieten, wachtend tot er gelost kon worden. In de tussentijd zochten de schippers hun vertier in de herbergen, waar ze poffert en pannenkoeken aten – die ongetwijfeld weggespoeld werden met een neutje. In 1961 sloot de laatste kroeg in De Poffert haar deuren.

Het grappige is trouwens dat de Poffert, wegens die drie waterwegen, ook verdeeld is over drie gemeenten. Het grootste deel van de bebouwing valt onder de gemeente Zuidhorn, een aantal huizen liggen in de gemeente Leek en de scheepswerf maakt deel uit van de gemeente Groningen.

Bronnen

De Plaatsengids. “De Poffert.” Zie https://www.plaatsengids.nl/de-poffert.